بررسی پراکنش و فراوانی مزوزئوپلانکتون های دریاچه سد شیان استان کرمانشاه

سد های مخزنی علاوه بر اهمیت اکولوژیکی و اجتماعی از نظر اقتصادی به عنوان منابعی با ارزش در تولید ماهی هستند. همواره با توسعه احداث سد¬ها، مطالعات این مخازن آبی با بررسی پلانکتونها، بنتوزها و ماهیان شروع و هدف از آن بررسی راههای افزایش تولیدات ماهی در این دریاچه¬ها بوده است. تنوع زئوپلانکتون، بعنوان یکی از مهم ترین پارامترهای اکولوژیک حلقه ارتباطی بین ماهی ها و فیتوپلانکتون می باشد و نقش کلیدی در چرخه مواد آلی در اکوسیستم های آبی دارد. سد شیان درموقعیت جغرافیایی 34 درجه و 4 دقیقه شمالی و 46 درجه و41 دقیقه شرقی در مجاورت شهرستان اسلام آباد و در منطقه شیان واقع گردیده است. در این تحقیق با توجه به وسعت دریا چه و محدودیت های موجود تعداد سه ایستگاه در نظر گرفته شد و نمونه برداری در 4 مرحله در طی چهار فصل صورت گرفت. بررسی فاکتورهای فیزیکوشیمیایی اختلاف معنی¬داری را بین ایستگاه¬های مختلف نشان نداد اما بین فصول مختلف دارای اختلاف معنی¬دار بود. دامنه تغییرات دما 20-7 درجه سانتی¬گراد، ph 8/9-8، هدایت الکتریکی 1562-1267 میکروزیمنس برسانتی متر، آمونیاک 0/13-0/0133 میلی¬گرم درلیتر، فسفات 143/3-8/9 میلی¬گرم درلیتر،ذرات جامد محلول 776/6-636/3 میلی¬گرم برلیتر در فصول مختلف نوسان داشت. نمونه های زئوپلانکتون، بوسیله تور پلانکتون گیری با چشمه 140 میکرون جمع آوری شد و با فرمالین 4٪ تثبیت شدند. زئوپلانکتون¬های مهم مشاهده شده در دریاچه سد شیان شامل دو جنس bosmina sp. و simocephalus sp. از آنتن منشعب¬ها با تراکم 4/720-0 فرد در متر مکعب ، پاروپایان شامل copepodit ، naupli copepoda و diaptomus sp. با تراکم 2/6102-7/165 فرد در متر مکعب و روتیفرها شامل ascomorpha sp. ،asplanchna sp. ، polyarthra sp.، keratella sp، brachionus sp. با تراکم 4257/2-506/7 فرد در متر مکعب برآورد شد. دامنه تغییرات شاخص تنوع شانون وینر 1/08-1/96، دامنه تغییرات شاخص تنوع سیمپسون 0/71-0/43، دامنه تغییرات شاخص تنوع مارگالف5/6-3/76 محاسبه شد. تراکم بالا و حضور جنس¬های ¬ brachionus sp. و .keratella sp که شاخص آب¬های آلوده بوده و در آب¬های پر تولید غالب هستند. همچنین بالا بودن پارامترهای فیزیکوشیمیایی نظیر فسفات و هدایت الکتریکی می¬تواند نشان دهنده آلودگی آب دریاچه باشد که برای مصارف انسانی قابل استفاده نمی¬باشد.